Logo
Click quảng cáo, Mở shopee popup gia tăng khí vận 🤗

Chương 242. Cối xay gió.

Chương 242. Cối xay gió.


Chương 242.

Tại Đông Kinh, đầu giờ chiều trong Ngự Thư Phòng hoàng đế Lê Tấn đang xử lý chính sự. Đã nhiều ngày không làm việc, hàng đống sự vụ ứ lại đang chờ hắn xem xét giải quyết.

Bên một góc phòng, Đạt đang ngồi chuyên tâm đọc từng phần đề thi trong chiếc hộp mà bệ hạ mới giao cho. Chuyện là Lê Tấn lười đọc nên giao luôn đống đề thi hương cho Đạt xem, yêu cầu nó trong mỗi phần về kinh thư, pháp luật, làm toán chọn ra ba bộ đề hay nhất. Đối với chuyện này Đạt vừa háo hức, vừa thấp thỏm lo sợ. Háo hức là bản thân được tiếp xúc đề thi có thể tự đoán định xem bản thân có khả năng làm bài đến đâu, nếu tham gia thi hương có thể đạt thành tích như thế nào. Lo sợ vì Đạt biết đề, có khi nào sẽ bị bệ hạ nhốt lại tránh cho làm lộ đề thi hay không, chưa hết trong trường hợp bản thân không làm gì sai nhưng bằng cách nào đó đề thi không may lộ ra thì có b·ị b·ắt tội hay không. Vậy là một đứa nhỏ gương mặt cứ nhăn nhăn nhó nhó, trong góc phòng giúp vua lựa chọn đề thi hương cho khoa thi năm nay.

Cách Đạt không xa là Tiểu Hắc Tử đang yên lặng đứng chờ nghe sai xử, với việc mấy vị nội quan hầu cận có thâm niên lâu năm trong cung bị t·hiệt m·ạng trong vụ hành thích vừa rồi, ít đi người cũ nên nó được phân công hầu hạ bên cạnh bệ hạ nhiều hơn. Chiều nay Đỗ đại tổng quản phụng mệnh bệ hạ ra ngoài làm việc, Tiểu Hắc Tử trở thành người được chọn hầu hạ tại Ngự Thư Phòng.

Trong lúc Lê Tấn đang chậm rãi xử lý công việc, phía ngoài báo lại Dương Nguyên Trực cầu kiến, đương nhiên là hắn cho lão vào gặp. Lễ nghi hoàn, Lê Tấn liền hỏi:" Khanh có chuyện gì muốn báo cáo sao ?"

Dương Nguyên Trực đáp :" bẩm bệ hạ, thần có hai chuyện muốn tâu. Thứ nhất là liên quan đến quốc khố, thứ hai là nhiệm vụ thu mua muối của diêm dân."

Lê Tấn không nghĩ nhiều, thuận miệng ra lệnh :" nói chuyện thu mua muối trước đi."

Dương Nguyên Trực tuân mệnh, bắt đầu tâu lên :" thần đã chỉ đạo cấp dưới đến các nơi thu mua muối tồn của diêm dân, đến nay đã hoàn thành. Tổng cộng mua 30 vạn đảm muối ( mỗi đảm = 50kg) đều đã bàn giao cho q·uân đ·ội vận chuyển tới biên giới."

Lê Tấn bắt đầu tính toán trong đầu, 30 vạn đảm là con số khả quan, sau khi bán qua biên giới trót lọt có thể thu 60 vạn quan tiền lời sau khi trả gốc cho Hộ Bộ, trừ 1 thành tiền nộp vào quốc khố, tiếp đó lại chia đôi với q·uân đ·ội thì hắn được chia 27 vạn quan, đây là khoản tiền thu đáng kể. Chuyện này tạm ổn, hắn liền chuyển qua hỏi:" quốc khố lại có chuyện gì ?"

Dương Nguyên Trực tâu :" bẩm bệ hạ, gần đây người liên tiếp đưa ra kế hoạch mới, từ xây dựng khu khai mỏ, xây dựng xưởng đóng tàu, mở trang trại, xưởng nấu rượu, khu nghiền bột, v.v... Liên tiếp đều là quốc khố chi ra, đến nay số tiền kiếm thêm hồi đầu năm từ bán chuông cho ba nhà Phật-Đạo-Nho đã không còn nhiều, quốc khố không gánh nổi thêm những khoản chi tương tự được nữa đâu thưa bệ hạ."

Lê Tấn hiểu rồi, Dương Nguyên Trực là người chưởng quản kho tiền, liên tiếp chi ra số lượng tiền rất lớn nên lão có lo lắng, sợ hắn lại vẽ thêm cái gì đó thì Hộ Bộ không thể cung cấp tiền. Lê Tấn liền hỏi:" Quỹ dự trữ bắt buộc dự kiến sẽ có bao nhiêu tiền ?"

Dương Nguyên Trực suy tính một hồi liền đáp:" bẩm bệ hạ, theo sổ sách tính toán đợt vừa rồi thì tổng tiền mà các tiền trang phải chuyển vào Quỹ dự trữ bắt buộc là hơn 432 vạn quan."

Lê Tấn bắt đầu tính toán, xưởng đóng tàu đã dùng 20 vạn quan, một khai thác đồng 15 vạn quan, xưởng rượu, khu cối xay gió nghiền bột, trang trại lợn tổng cộng 20 vạn quan. Tổng cộng mới đầu tư 55 vạn quan tiền, kém rất xa con số mà hắn dự trù. Tiền trong quỹ hắn sẽ giữ lại 1/3 trong kho để ứng đối tình hình nếu có biến động thị trường tài chính, số còn lại đều đầu tư kinh doanh nhằm kiếm tiền, hàng năm còn phải trả tiền lãi cho các tiền trang đây, không kinh doanh sao mà được. Nghĩ kỹ càng liền nói với Dương Nguyên Trực:" Tất cả khoản đầu tư vào nhà xưởng này đều nhằm kiếm tiền, vốn đầu tư sẽ lấy từ Quỹ dự trữ bắt buộc, hiện giờ quốc khố chỉ tạm ứng ra, đợi tháng 9 các tiền trang nộp tiền vào quỹ thì sẽ trả lại quốc khố, vậy nên khanh không cần quá lo lắng."

Dương Nguyên Trực nghĩ một chút, cảm thấy như vậy thì có thể được. Các khoản đầu tư bệ hạ duyệt chi có thể chia đợt phát xuống, có những dự án như khu trang trại tháng 10-11 mới khởi công, lúc này chỉ trong giai đoạn đền bù đất, không tốn quá nhiều tiền. Khi quỹ dự trữ thu được tiền bù tiền vào quốc khố thì tiền trong quốc khố lại khá đủ đầy. Chuyện này tạm ổn, Hộ Bộ có thể thao tác một chút liền không có nỗi lo ngắn hạn về tài chính. Chỉ là lão cảm thấy đầu tư xây xưởng đóng tàu, khai thác mỏ đồng thì ổn, còn mở trang trại nuôi lợn để làm gì chứ, nuôi lợn có thể kiếm tiền lời ư. Không hiểu thì hỏi :" bệ hạ, dùng tiền quỹ đầu tư nuôi lợn có phải không được ổn lắm không, thần thấy việc chăn nuôi rất khó kiếm lời, chưa kể không may gặp bệnh dịch có thể mất trắng."

Lê Tấn nghe vậy liền trầm ngâm, bệnh dịch đúng là vấn đề hắn chưa nghỉ tới. Thời đại này ngành thú y chưa quá phát triển, các thứ như vắc-xin, thuốc chữa bệnh dành cho động vật chưa xuất hiện, trong trường hợp xảy ra d·ịch b·ệnh trên gia s·ú·c khả năng c·hết hàng loạt rất lớn. Khó khăn ở phía trước có thể sẽ rất nhiều, tuy nhiên việc phát triển chăn nuôi quy mô lớn đối với kế hoạch của hắn rất quan trọng, chỉ có thể vừa làm vừa tìm cách. Nghĩ thông suốt, Lê Tấn liền nói :" Trẫm đã biết, chuyện này trẫm tự có tính toán."

Chuyện này cho qua, Dương Nguyên Trực liền chuyển sang vấn đề khác :" bệ hạ, quỹ dự trữ có hơn bốn trăm vạn quan, dù lãi suất rất thấp nhưng hàng năm tiền lời cần chi trả cho các tiền trang cũng hơn hai chục vạn quan. Trong khi đó các khoản đầu tư của bệ hạ trong vòng một đến hai năm rất khó có lãi, thần có chút lo lắng về nguồn tiền để trả lãi hàng năm."

Lê Tấn biết Dương Nguyên Trực đang lo lắng điều gì, lão sợ Lê Tấn lại dùng tiền của quỹ dự trữ để trả lãi, như vậy chính là tự ăn mòn nguồn vốn, nguy cơ về sau rất lớn. Tuy nhiên Lê Tấn đã có dự tính, chuyện này không cần lo lắng. Hắn liền bật mí :" trẫm dự tính từ năm sau sẽ cho đúc tiền, hai năm tới mỗi năm sẽ đúc 30 vạn quan tiền mới, điều duy nhất cần đợi là mỏ ở Sin Quyền có thể cung cấp đủ đồng. Khanh cũng biết việc thúc đẩy Công- Thương nghiệp phát triển sẽ dẫn đến nhu cầu nhiều hơn về tiền đồng, triều đình đúc tiền rồi thông qua việc trả lãi cho các tiền trang bơm tiền vào nền kinh tế, đây chính là kế hoạch của trẫm."

Dương Nguyên Trực nghe xong như được đề điểm, bỗng hiểu rõ tất cả, cảm thấy đúng là mình lo bò trắng răng, ngay từ đầu bệ hạ đã có tính toán hoàn mỹ rồi. Những lo lắng khi tới của Dương Nguyên Trực được quét sạch, tinh thần thả lỏng, lão chắp tay nói :" bệ hạ tính toán cao minh, thần xin bái phục."

Cần báo cáo đã báo cáo, lo lắng cũng được gỡ bỏ, khuyến cáo cũng nói ra, Dương Nguyên Trực liền xin phép cáo lui, quay trở về công sở tiếp tục làm việc.

Dương thượng thư vừa đi không lâu thì Đỗ Khắc Hải trở về, cùng đi với lão còn có Công Bộ Phùng Hổ theo lệnh triệu kiến của hoàng thượng mà tới.

Quân thần gặp mặt hành lễ là phải có, xong xuôi Lê Tấn mở đầu hỏi:" Phùng ái khanh, máy tuốt nghiên cứu thế nào rồi?"

Phùng Hổ thành thật đáp :" bẩm bệ hạ, máy tuốt như bệ hạ nói hiện giờ chúng thần vẫn chưa thể làm ra. Tuy nhiên chúng thần đã thử thay thế ổ trục bằng sắt thành dùng ổ trục gỗ, theo cách này đã làm ra một vài chiếc máy tuốt có thể hoạt động. Đương nhiên gỗ không phải sắt thép, theo chúng thần thử nghiệm thì máy tuốt dùng ổ trục bằng gỗ độ bền không cao, theo tính toán chỉ có thể dùng một đến hai vụ mùa phải thay mới ổ trục khác."

Đây chính là vấn đề làm khó Phùng Hổ và những đồng liêu nhiều ngày nay, bọn họ không thể sản xuất ra thứ mà bệ hạ mong muốn. Dùng ổ trục bằng gỗ có thể sản xuất, không hoàn mỹ là độ bền kém, dùng kim loại như sắt hay đồng thì độ khó trong kỹ thuật sản xuất quá lớn, hiện tại Công Bộ chưa thể đáp ứng.

Lê Tấn trầm tư đôi chút rồi hỏi :" khanh nói xem trọng quá trình sản xuất gặp những khó khăn gì khiến cho Công Bộ không thể sản xuất được máy tuốt có ổ trục kim loại ?"

Phùng Hổ đáp:" bẩm bệ hạ, đối với ổ trục sản xuất bằng kim loại khó khăn lớn nhất chính là sản xuất những con ốc, hiện tại không thể sản xuất được ốc vít. Các đường ren trên con ốc, đặc biệt là ở phía trong phần mút rất khó khắc lên chính xác. Hiện giờ chúng thần đang nỗ lực nghiên cứu, tuy nhiên kết quả hiện tại chưa được khả quan."

Lê Tấn nghe cái hiểu cái không, dù thiết kế này là hắn đưa ra. Tuy nhiên hiểu đại khái là do trình độ kỹ thuật cơ khí hiện thời chưa đạt yêu cầu vậy nên không sản xuất được con vít gắn chặt ổ trục. Chuyện này Lê Tấn không có cách, hắn không hiểu rõ về cơ khí, chỉ có thể chấp nhận kết quả tạm thời này. Dù có chút thất vọng, tuy nhiên không thể trách đám người Phùng Hổ, lúc này cần động viên khen thưởng để bọn họ có động lực phấn đấu nhiều hơn. Lê Tấn liền nói :" Các khanh đã làm rất tốt, sau khi trở về hãy cho sản xuất một trăm chiếc máy tuốt có ổ bi bằng gỗ, trẫm muốn vụ mùa này có thể thử nghiệm sử dụng ở các điền trang. Ngoài ra ổ trục bằng kim loại vẫn cần tiếp tục nghiên cứu. Thế này đi, trẫm cấp cho các khanh 5 ngàn quan tiền chi phí nghiên cứu, đồng thời thưởng cho những người tham gia việc này, tổng tiền thưởng là 5 ngàn quan, phân thế nào các khanh tự quyết định."

Phùng Hổ được bệ hạ khen ngợi, cấp tiền nghiên cứu, lại ban thưởng thì mừng lắm, công sức mà lão và đồng liêu bỏ ra đã được bệ hạ ghi nhận. Lão chắp tay :" tạ ơn bệ hạ, thần và các đồng liêu quyết không phụ sự kỳ vọng của bệ hạ, sẽ dùng hết sức nhanh nhất nghiên cứu ra phương pháp sản xuất ổ trục bằng kim loại."

Lê Tấn cần chính là thái độ này, chỉ cần không nản chí, quyết ý tìm tòi, sẽ có ngày đạt được thành tựu. Chuyển qua vấn đề khác, hắn cầm lấy một bản vẽ đưa tới nói :" Khanh xem thứ này, trẫm muốn khanh nghiên cứu nó, đợi vài tháng nữa trẫm cần Công Bộ kiến thiết lượng lớn."

Phùng Hổ bây giờ mới biết hoá ra bệ hạ không chỉ muốn hỏi việc cũ mà còn muốn giao nhiệm vụ mới, lão liền tiến lên dùng hai tay nhận lấy bản vẽ xem xét. Vẫn như cũ, bản vẽ của bệ hạ đúng là khó nhìn, tuy nhiên dựa vào nó vẫn có thể tưởng tượng ra được thứ bệ hạ muốn. Cơ bản đây giống như một cái chong chóng khổng lồ, dùng sức gió quay trục tạo ra động lực quay một cái cối xay lớn. Vật này không khó làm, với năng lực của công bộ nhanh chóng có thể kiến tạo ra thôi. Nhìn rất đơn giản nhưng lại là một ý tưởng rất mới, có thứ này có thể tiết kiệm sức kéo của lừa ngựa. Nghĩ càng lâu lão cảm thấy đây là một thứ tốt, nếu cải biến một chút có thể sử dụng nó thay cho bánh xe nước, thay vì phụ thuộc vào dòng chảy có thể lợi dụng sức gió chuyển nước từ sông lên ruộng cao tưới tiêu cho đồng ruộng. Đinh, đúng vậy dùng thứ này thay bánh xe nước, việc cấp nước cho ruộng đồng có thể giải quyết rồi. Nghĩ tới đây Phùng Hổ gương mặt đỏ bừng, tay chân run lên vì kích động, lão biết cái thứ bệ hạ đưa ra này có thể tạo phúc toàn thiên hạ. Phùng Hổ có xúc động muốn ôm trầm lấy bệ hạ, cảm thấy ngài quả nhiên thiên tài, thậm chí lão muốn kéo bệ hạ tới Công Bộ làm việc, chỉ chuyên ngồi nêu chủ ý cho bọn lão, có khi không bao lâu Công Bộ sẽ tạo ra hàng loạt những thứ mới mẻ có tính ứng dụng cao, đem lại lợi ích cho toàn thiên hạ. Tự cắn nhẹ vào lưỡi cho mình tỉnh táo lại, bởi lão biết mình làm vậy thì sẽ chọc bệ hạ tức giận, có khi cái đầu trên cổ không giữ được, thậm chí liên lụy người nhà.Đợi cho bình tĩnh lại, lão hỏi :" bệ hạ, cái này người nghĩ ra ư ? Nó có tên là gì ?"

Lê Tấn đúng sự thật trả lời :" không phải trẫm nghĩ ra, đây là thứ mà thứ mà dân chúng tại một quốc gia ở phía tây xa xôi dùng để nghiền bột. Tên của nó là cối xay gió." - Bỗng hắn lại hoài niệm kiếp trước, khi kết hôn hai vợ chồng hắn từng tới Hà Lan nghỉ tuần trăng mặt, chọn Hà Lan đơn giản vì Quỳnh yêu thích hoa Tulip, muốn được ngắm nhìn những cánh đồng hoa Tulip bát ngát của xứ Hà Lan, khi đó hắn đã từng tham quan qua những chiếc cối xay gió trứ danh của vùng đất này.

Phía bên kia Phùng Hổ lẩm bẩm "cối xay gió sao, cái tên mô tả thật đúng vật này". Nghĩ một chút, lão liền tâu :" bệ hạ, thần mạn phép hỏi bệ hạ từ đâu biết được cối xay gió. Người từng nghe qua dân nước đó còn dùng thứ này vào việc gì khác hay không, ví dụ như múc nước sông tưới tiêu cho đồng ruộng chẳng hạn ?"

Lê Tấn bỗng ngẩn ra, hắn nhớ rằng người Hà Lan sử dụng hàng ngàn cối xay gió chuyển nước trong đất liền ra biển, kết hợp cối xay gió và đê biển bọn họ đã lấn đất từ biển. Sử dụng thứ này vào công tác cấp nước cho ruộng đồng sẽ đem lại hiệu quả bất ngờ. Nhà nông có câu " nhất nước, nhì phân, tam cần, từ giống" nếu như có thể đảm bảo duy trì nguồn nước tưới tiêu ổn định sẽ tăng cao năng suất trồng lúa, từ đó sản lượng lương thực cả nước sẽ gia tăng đáng kể. Đây đúng là lợi khí có thể sử dụng trong quá trình phát triển đất nước, chỉ cần dùng thích hợp thì Đại Việt được lợi rất nhiều.

Quay lại cuộc trò chuyện, Lê Tấn liền nói:" Thứ này vốn là trong một câu chuyện về một chàng hiệp sĩ đánh nhau với cối xay gió mà Quốc Sư kể cho trẫm nghe. Ngài ấy có kể qua ở vùng đất đó, người dân ngoài dùng cối xay gió nghiền bột còn dùng cối xay gió chuyển nước tưới tiêu cho đồng ruộng."

Phùng Hổ mừng rỡ, suy đoán của lão là đúng, thứ này chính là tuyệt đối lợi khí ứng dụng trong công tác thủy lợi nông nghiệp. Lão bắt đầu hỏi thêm rõ ràng hơn về thứ này, Lê Tấn biết tới đâu giải thích tới đó. Nửa canh giờ sau Phùng Hổ hưng phấn bừng bừng rời khỏi Ngự Thư Phòng, đám túc vệ thấy lão mặt đầy hồng quang, chạy đi như bay còn đoán bệ hạ cho lão uống xuân dược. Đương nhiên là không phải, lão là vội vàng chạy trở về bắt đầu kiến tạo cối xay gió, cái máy tuốt đã bị lão ném sau đầu không thèm quan tâm rồi.

PS: lại bịa chút chuyện, thành ra chương này hơi dài. Haiz.

Chương 242. Cối xay gió.