Đông A Tái Khởi

La Tát Đản và những tù binh người Chiêm về trước tới thao trường trước Lạt La Tạ Đốn người thì nhốn nháo, người thì ủ rũ ngồi khóc rũ rượi. Ai học được vài câu tiếng Việt thì bập bẹ luôn mồm xin tha mạng. Lạt La Tạ Đốn ngơ ngác không hiểu chuyện gì nhìn La Tát Đàn chờ giải thích:

- Hôm nay có chuyện gì vậy? các ngươi làm sao thế?

Lát Tát Đản bực bội phất tay chỉ vào nhà bếp trong giáo trường quát Lạt La Tạ Đốn:

- Loại đầu lợn, hàng ngày ngươi chỉ biết ăn với ăn, sao nay ngươi không thấy trong bếp đám hỏa đầu đang làm gì kia.

Lạt La Tạ Đốn nhón chân nhìn vào bên trong bếp ê hề nào là thịt là rau, còn mấy con lợn khác đang chờ làm thịt. Vài binh sĩ còn đang vác vài bình sành đậy nắp vải, nhìn qua có vẻ như là rượu. Các hỏa đầu đang hì hục luôn chân luôn tay xẻ thịt, cách nấu cũng không có gì đặc biệt, chỉ xe từng miếng thịt như nắm tay cho vào nồi rồi thêm một vốc muối để luộc lên. Chỉ thế thối đã khiến nước dãi của Lạt La Tạ Đốn chảy tòng tòng. Mắt hắn sáng như sao lắc La Tát Đản:

- Thịt kìa, cả rượu nữa. Nhiều thế kia là cho chúng ta à, hôm nay chúng ta được ăn thịt à?

La Tát Đản bực mình dứt tay của Lạt La Tạ Đốn ra rồi đá vào mông hắn một cái quát:

- Cái loại đầu lợn như ngươi kể cũng tốt thật, vô âu vô lo, được ăn cơm đoạn đầu cũng vui như tết thế?

Lạt La Tạ Đốn ít học, hắn một chữ bẻ đôi cũng không biết. Thái độ của La Tát Đàn làm hắn biết chuyện không đơn giản, hắn gãi gãi đầu hỏi:

- La Tát Đản, cơm đoạn đầu là gì?

La Tát Đản đến phát điên với thằng bạn này, hắn nghiến răng nói từng lời:

- Là bữa cơm cuối cùng chúng cho ngươi ăn trước khi đem ngươi ra c·hặt đ·ầu. Hiểu chưa?

Lạt La Tạ Đốn như sấm nổ ngang tai, hắn thất thần ngồi bệt xuống đất tý thì làm rơi nắm cơm rưới nước thịt hắn nâng niu nãy giờ. Dù chỉ là tù binh, nhưng cuộc sống của hắn đang rất tốt đẹp như trong mơ, hắn được ở nhà gạch dù là nhà giam, được ăn no, thi thoảng được cho đồ ăn, không bị đ·ánh đ·ập, được khám bệnh. Lạt La Tạ Đốn không muốn kết thúc cuộc sống này.

Đặng Trung ở xa nhìn thấy tù binh Chiêm Thành nhốn nháo người cười kẻ khóc không chịu về nhà giam rửa ráy thì bảo binh sĩ bên cạnh ra thúc giục. Từ hồi được Thái y Lê Thị Liên cứu chữa đợt d·ịch b·ệnh trong quân năm Thiệu Bảo thứ 7 (1285) Đặng Văn Thiết và Trần Quốc Toản dù không hiểu nguyên nhân sâu xa nhưng nhất nhất tuân theo yêu cầu giữ vệ sinh trong những khu vực tập trung đông người như doanh trại hay trang viên. Vì thế mà việc bắt tù binh Chiêm Thành rửa ráy, tắm gội thay quần áo đầy bùn đất sau khi đi làm về là điều bắt buộc. Lúc đầu kể cả tân binh hay tù binh Chiêm Thành đều thấy rất phiền phức, nhưng dần cũng tạo thành thói quen.

Dưới sự thúc giục của binh sĩ, tù binh Chiêm Thành ủ rũ về nhà giam của mình, dù chỉ là nhà gạch đơn giản nhưng nhiều người còn giữ nó sạch hơn chính bản thân mình, điển hình như Lạt La Tạ Đốn. Người hắn có thể dính bùn đất nhưng hắn không muốn căn nhà giam của mình bị dính mấy thứ này. Thói quen tắm rửa, thay quần áo bẩn được hình thành trong mấy tháng qua giúp tù binh Chiêm Thành dù ủ rũ nhưng vẫn hoàn thành được việc cần làm.

Lạt La Tạ Đốn khoanh chân ngồi dưới đất, thất thần nhìn nắm cơm chan nước thịt vẫn được hắn giữ cẩn thận. Hắn không muốn phải c·hết, không muốn từ bỏ cuộc sống này nhưng cũng không dám phản kháng vì chứng kiến những binh sĩ được trang bị tận răng kia luyện tập thế nào. Lạt La Tạ Đốn nhớ tới niềm vui khi nhận được nắm cơm chan nước thịt này, dù không vui vẻ gì hắn vẫn bẻ một nửa cho La Tát Đản đang rầu rĩ bên cạnh:

- Ăn đi, dù sao cũng c·hết, làm ma no hơn ma đói. ăn đi.

La Tát Đàn nhìn Lạt La Tạ Đốn không ngờ hắn cũng nói ra được đạo lý này.

Trần Quốc Toản không mặc giáp chỉ mặc võ phục bình thường đứng trên đài cao được gia binh hộ vệ xung quanh. Nhìn tù binh Chiêm Thành ngồi ngay ngắn ủ rũ bên dưới dù không hiểu nguyên nhân vì sao nhưng thấy tù binh đã tập hợp đầy đủ. Trần Quốc Toản bước tới trước dùng tiếng Chiêm hô lớn:

- Các tù binh Chiêm Thành, ta là Trần Quốc Toản - Hoài Văn vương của Đại Việt - cũng chính là chủ của mảnh đất nơi các ngươi đang ngồi. Thời gian........

Vì không khí ủ rũ của tù binh Chiêm Thành giúp giọng của Trần Quốc Toản vang đi rất xa trong đêm tối. Các tù binh lần lượt ngẩng đầu nhìn về phía đài cao nơi Trần Quốc Toản đang đứng lắng nghe xem Trần Quốc Toản muốn nói gì. Trong lúc Trần Quốc Toản nói thì hỏa đầu thay nhau khiêng lên đặt giữa mỗi nhóm 20 người một nồi thịt, nồi rau, cơm và cả rượu. Trần Quốc Toản trên đài cao vẫn tiếp tục nói:

- Thời gian hơn 2 tháng vừa rồi các ngươi đã làm việc rất tốt, các mảnh ruộng đều đã được gieo mùa mới, nhiều con đường được mở thêm, nhiều kênh rạch được đào, những con đê mới được đắp. Đấy đều là công của các ngươi, dù trước đó ruộng đồng là do các ngươi phá, nhà cửa là do các ngươi đốt, trong lúc làm cũng có vài người bỏ trốn nhưng công ra công, tội ra tội. Tội thì các ngươi đã b·ị b·ắt làm tù binh, phải làm nô lệ. Còn công thì bữa ăn này chính là phần thưởng cho những công lao của các ngươi. Tối nay các ngươi được ăn uống thoải mái, sáng mai được nghỉ làm, chiều mai lại tiếp tục làm việc.

Trần Quốc Toản nói xong mất một hồi bên dưới vẫn im lìm, Lạt La Tạ Đốn mồm còn ngậm cơm vẫn ủ rũ như không nghe được lý do cho bữa cơm là gì. Hắn vẫn nghĩ sau bữa cơm này hắn phải c·hết, nhưng Lạt La Tạ Đốn không cam tâm c·hết thế này, hắn đứng phắt dậy muốn chất vấn tên chủ nô kia vì sao muốn g·iết bọn hắn. Nhưng hắn chưa kịp nói xung quanh hắn đã nhao nhao lên:

- Người nói thật chứ?

- Không phải là bữa cơm đoạn đầu? Mà là tưởng thưởng?

- Tối nay đám nô tài được ăn uống thoải mái thật chứ?

- Mai nô tài vẫn được đi làm thật chứ?

……….

Cả đám đông nhốn nháo một đống câu hỏi, nghe loáng thoáng thấy câu cơm đoạn đầu thì Trần Quốc Toản hiểu ra nguyên nhân vì sao vừa rồi nhóm tù binh lại ủ rũ thế khiến Trần Quốc Toản phải phì cười. Trần Quốc Toản dơ tay lên ra hiệu, lập tức phía dưới dần ổn định lại, những tù binh Chiêm Thành đang nhốn nháo trở về chỗ ngồi, hơn 1200 người tròn mắt căng thẳng chờ đợi câu trả lời của Trần Quốc Toản. Trần Quốc Toản hắng giọng dùng tiếng Chiêm nói:

- Không hiểu sao các ngươi lại nghĩ đây là bữa cơm đoạn đầu. Ta nhắc lại lần nữa, đây là bữa cơm tưởng thưởng cho công sức của các ngươi hơn 2 tháng vừa qua. Tối nay ăn uống thoải mái, sáng mai nghỉ làm, chiều mai quay trở lại làm việc. Nghe rõ chưa?

Trần Quốc Toản vừa dứt lời, phía dưới hơn 1200 tù binh Chiêm Thành liền vỡ òa bùng nổ cảm xúc:

- Hoan hô, hoan hô.

- Sống rồi, là tiệc tưởng thưởng.

- Hoan hô. Mai vẫn được đi xúc đất.

- Đại Việt vạn tuế.

……

Lạt La Tạ Đốn tròn mắt không tin vào tai mình, hắn lắc lắc La Tát Đản làm La Tát Đản muốn gẫy cổ, hắn hét lớn:

- La Tát Đạt, chúng ta không phải c·hết. Hahaha

Sau phút đầu bỡ ngỡ, tù binh Chiêm Thành ai lấy bắt tay vào việc, mỗi tay một cục thịt, mồm miệng ai lấy cũng bóng nhẫy mỡ màng, cơm trắng rau xanh lúc đầu chẳng mấy ai động đến rồi cũng hết. Ăn xong rồi tới uống, uống kha khá thì bắt đầu hát, nhảy quanh những đống lửa được chuẩn bị trước. Rồi chẳng hiểu tên nào đầu têu vác xoong nồi ra gõ theo nhịp cho người khác nhảy, thấy binh sĩ cảnh giới không ý kiến gì thì xoong nồi trong thao trường thành n·ạn n·hân cho đám cuồng hoan bên dưới hết.

Trên đài cao, Trần Quốc Toản ngồi vắt chân nướng thịt, tay cầm bình rượu nhỏ vừa xéo thịt ăn vừa nhìn đám đông huyên náo, thi thoảng lại cười phá lên theo những trò nghịch ngợm bên dưới. Đặng Văn Thiết ngồi bên cạnh nhìn Trần Quốc Toản đầy thú vị, miệng mỉm cười nói:

- Ngươi thay đổi rổi!

Trần Quốc Toản vẫn nhìn đám đông bên dưới, tay hơi gõ nhịp theo mấy điệu nhạc kỳ quái hỏi:

- A Thiết, ta thay đổi thế nào? Là tốt hay xấu.

Đặng Văn Thiết nhâm nhi tách trà rồi nói:

- Tốt hay xấu thì ta không biết, chỉ là ngươi thay đổi rồi, trước kia ngươi rất căm thù kẻ thù của Đại Việt. Những lệnh không giữ tù bình trước kia ta thường xuyên nghe từ ngươi thì giờ không còn nữa. Không ngờ hiện tại còn được thấy ngươi ngồi vui vẻ nhìn kẻ thù nhảy múa thế kia.

Trần Quốc Toản hơi ngả người ra ghế, mắt vẫn không rời đám đông bên dưới, nói với Đặng Văn Thiết:

- a Thiết, vốn ban đầu ta định đối tốt với họ vì kế hoạch của ta, nhưng giờ ta thấy đối tốt với họ một chút cũng không hại gì. Chung quy lại thứ những người này muốn chỉ là được sống, ta cũng không cần so đo với những người ở đây. Kẻ thù thật sự còn ở bên kia biên giới kìa, với chúng ta sẽ không chút nương tình.

Bỏ lại Đặng Văn Thiết đang mỉm cười hài lòng ở phía sau, Trần Quốc Toản vẫy vẫy tay ra hiệu cho gia binh để 2 tù binh Chiêm Thành đang rón rén muốn tới gần đài cao. Đợi họ lại gần Trần Quốc Toản hỏi:

- Hai ngươi có chuyện gì?

Lạt La Tạ Đốn dù không học hành nhiều nhưng hắn rất đơn thuần, hắn cầm theo bát rượu tới muốn cảm ơn người cho hắn ăn ngon và mặc ấm. La Tát Đàn theo sự thúc giục của Lạt La Tạ Đốn bị hắn kéo theo tới đây để gặp Trần Quốc Toản. Đứng trước mặt Trần Quốc Toản, Lạt La Tạ Đốn không gượng gạo như La Tát Đản, hắn tự nhiên quỳ xuống nâng chén rượu nói rõ ràng:

- Bái kiến vương gia. Tiểu nhân là Lạt La Tạ Đốn, tiểu nhân muốn tới cảm ơn người vì bữa tiệc, vì nhà ở, vì cơm ăn, vì áo mặc. Tiểu nhân ngu dốt không biết nói gì, xin được uống cạn chén rượu này để thay lòng cảm ơn.

Nói xong không đợi Trần Quốc Toản đồng ý, Lạt La Tạ Đốn ngửa cổ một hơi uống sạch chén rượu, uống xong hắn khà một hơi cười ngây ngốc. Trần Quốc Toản cười lớn, tay với cái bát rồi rót đầy rượu vui vẻ nói:

- Hahaha hay lắm Lạt La Tạ Đốn, ta rất thích những người thật thà như ngươi. Bát này ta nhận.

Nói xong Trần Quốc Toản cũng ngửa cổ tu hết bát rượu rồi cùng Lạt La Tạ Đốn cười phá lên. La Tát Đàn không được vô tư như Lạt La Tạ Đốn, hắn vẫn quỳ ở đó không nói gì, nhưng Trần Quốc Toản có thể nhận ra hắn. Trần Quốc Toản mở lời:

- Ta nhận ra ngươi, ngươi là chỉ huy nhóm quân ở Đồn Khoái. Lên tới chỉ huy của Chiêm Thành thì hẳn gia đình của ngươi ở quê cũng có chút vai vế trong làng. Nhìn ngươi có vẻ không được vui, ngươi và Lạt La Tạ Đốn quay về đi, nói với những tù binh Chiêm Thành khác, bảo họ “chỉ cần họ cố gắng, tết này ta sẽ mở tiệc còn to hơn cho họ, nếu họ làm đủ tốt, ta sẽ cho người chuyển thư của các người về cho người nhà ở Chiêm Thành”.

Khác với Lạt La Tạ Đốn chỉ còn một mình, La Tát Đản còn có gia đình ở Chiêm Thành, bức thư kia với hắn còn quan trọng hơn những bữa tiệc này rất nhiều. La Tát Đản không nói lên lời, giọng hắn nghẹn đi, nước mắt giàn giụa, hắn chỉ liên tục dập đầu để thay lời cảm ơn với Trần Quốc Toản.