Đông A Tái Khởi

Bà Tám vẫn bán nước chè ở hàng thông đầu huyện, chỉ khác cái là bên cạnh quán trà của bà Tám một trà lâu to đùng đang được dựng lên đứng tên của bà. Quán xá có con dâu và mấy đứa nhỏ phụ giúp, Bà Tám giờ ngồi ở quán bán trà thì ít, bán chuyện thì nhiều. Hầu như ai mới vào huyện Ngự Thiên cũng đều qua quán của bà làm cốc nước. Nhiều khi Lưu quản gia hay Lê tri huyện muốn thông báo điều gì đó với trang hộ thì đều nhờ bà Tám giúp một tay, sẽ hiệu quả hơn nhiều.

Lê Đạo tri huyện lâu nay thành khách quen của bà Tám, mới đầu Lê Đạo còn chịu khó đi đi về về giữa huyện nha cũ với trang viên của Hoài Văn vương nhưng hiện giờ Lê Đạo đã ở lại đây luôn, cả các quan viên khác cũng thế. Huyện nha mới hiện giờ phần lớn mới dựng xong cột và xây xong tường, Lê Giác chủ bạ và Lê Đạo đều phải tạm làm việc trong căn nhà dựng tạm. Huyện Ngự Thiên trong hơn 2 tháng ngắn ngủi đã tăng lên tới gần 5 nghìn hộ, trong đấy có không ít hộ là lưu dân khiến công việc của Lê Đạo và Lê Giác chất như núi.

Nếu là trước kia để an cư cho lưu dân hoặc hộ mới tới, quan viên chỉ việc chỉ tay vào bãi đất trống là xong chuyện thì giờ lại khác. Trang hộ của Hoài Văn vương tuân thủ rất nghiêm yêu cầu vệ sinh do Đặng Văn Thiết đặt ra, những câu chuyện về d·ịch b·ệnh năm Thiệu Bảo thứ 7 của Đặng Văn Thiết khiến trang hộ sợ xanh mắt mèo. Vì thế mà từ quan viên với hộ mới tới nếu không muốn bị chửi cho thối mặt thì đều phải học theo thói quen sinh hoạt này của trang hộ vương phủ.

Bà Tám bê cốc nước chè cho Lê Đạo tri huyện kỳ quái hỏi:

- Lê trị huyện, sao sáng nay không thấy đám tù binh Chiêm Thành đi làm.

Lê Đạo nhận cốc nước chè nhấp nhấp cho ngọt miệng rồi mới nói:

- Bà Tám, hôm qua vương gia tưởng thưởng cho đám tù binh đấy một bữa rượu thịt đã đời. E rằng giờ bọn chúng còn chưa dậy được.

Lê Đạo nhặt miếng trầu cho vào miệng nhai nhóp nhép, lắc lắc đầu rồi nói tiếp:

- Vương gia đối xử với đám tù binh đấy tốt quá, làm thì chẳng roi vọt, ăn no, mặc ấm, có nhà gạch để ở, ốm thì có người khám bệnh. Làm tri huyện như con còn chả được sướng như chúng, bà Tám, bà xem, giờ bọn chúng còn được nghỉ làm nữa, bà nhìn tóc con này, mới gần 3 tháng về đây mà tóc mai con bạc gần hết rồi.

Cứ ai khen Trần Quốc Toản là lại khiến bà Tám vui vẻ cười híp cả mắt. Bà Tám không ngại mà tung hứng khen Lê Đạo hết lời. Người mới tới có thể run rẩy sợ hãi mỗi khi gặp quan viên triều đình chứ với bà Tám hay trang hộ của vương phủ thì việc thường xuyên tiếp xúc với Trần Quốc Toản, Lưu quản gia, Đặng Văn Thiết giúp họ giao tiếp rất tự nhiên.

Tiếng cười nói vui vẻ của Bà Tám và Lê Đạo vang khắp một góc quán làm ít người nghĩ rằng đây là cuộc nói chuyện bình thường giữa dân đen và quan lại. Lê Quát mặc bộ quần áo vải bố nâu nhạt lẳng lặng ngồi trong góc uống nước chè bị thu hút bởi câu chuyện của Lê Đạo và bà Tám, đợi Lê Đạo rời đi, Lê Quát lân na lại bắt chuyện với bà Tám:

- Bà chủ, xin hỏi có phải Vương gia đang định mở trường dạy học ở đây không?

Dù Lê Quát đã cố cải trang nhưng khuôn mặt nho nhã, cử chỉ điềm đạm, Bà Tám không biết chữ nhưng chỉ liếc cái nhìn qua thì biết đối phương đầy một bụng học vấn liền rất lịch sự trả lời:

- Đúng thế, ông giáo nhìn thấy bãi đất trống phía xa xa kia không, cậu chủ định năm sau sẽ xây trường ở đấy. Ông giao muốn tới xin dạy học à?

Lê Quát ngạc nhiên hỏi bà Tám:

- Bà chủ, sao bà lại nghĩ ta là người dạy học?

Bà Tám rót thêm nước chè cho Lê Quát rồi nói:

- Cả người ông giáo toát ra một vẻ tri thức thế kia ai mà chả nhìn ra ông đầy bụng học vấn. Những thứ này như từ xương tủy của ông toát ra vậy, không phải vài ba bộ quần áo là giấu được. Như cậu chủ nhà ta cũng là người tốt từ xương tủy vậy, liếc qua cái là biết.

Lê Quát tò mò xích lại gần bà Tám hỏi chuyện:

- Qua nay ta nhìn thất rất nhiều việc của vương gia làm, vương gia thật sự tốt vậy à? Bà chủ có thể kể rõ hơn không?

Bị gãi đúng chỗ ngứa, bà Tám hồ hởi khoe cậu chủ của mình với Lê Quát:

- Những chuyện ông giáo thấy chưa là gì cả, ông giáo biết không, cách đây hơn 1 tháng, cậu chủ tìm người dạy học cho Đào tiểu thư, sợ tiểu thư học một mình buồn nên người hỏi trang hộ cho mấy đứa trẻ học cùng. Ai ngờ cậu chủ thấy vài đứa trẻ con trong trang học hành thông minh, người khen cu Tý nhà ta suốt nên người nghĩ tới chuyện mở trường đấy chứ. Haha nhờ cậu chủ mà nhà ta bốn đời rồi mới có người biết chữ, hôm qua Tý nó còn viết được tên ta rồi đấy.

Khoe đến đứa cháu được cậu chủ khen suốt làm bà Tám không nhịn được lấy tay che hàm răng đen b·óng c·ười phá lên một hơi sung sướng mới kế tiếp.

- Nhờ cậu chủ tạo điều kiện mà bọn ta buôn bán tốt lắm, nhưng khổ cái không ai biết chữ cả, sổ sách toàn phải nhờ trướng phòng của vương phủ hàng tháng tính toán hộ. Thấy bọn trẻ thông minh, cậu chủ bảo sang năm người mở trường, bắt bọn trẻ con đi học, người lớn cũng phải học, ban ngày bận làm thì tối đi học để tự làm sổ sách lấy, không thể để trướng phòng của vương phủ làm ngày làm đêm cũng không hết việc được. Cậu chủ còn nói, ai mà học tốt như thằng Tý người còn cho học tiếp để đi thi, không thì làm thầy dạy người khác...

Cứ kể tới chuyện này bà Tám không giấu nổi niềm hành phúc trong ánh mắt. Thời này, chỉ những nhà phú quý mới dám cho con cái đi học, còn nhà nghèo lo bữa ăn còn khó chứ nào mấy người dám nghĩ tới chuyện cho người nhà mình đi học. Để nuôi một người ăn học có khi cả nhà phải làm lụng đủ nghề cũng chưa chắc đã nuôi nổi. Lê Quát ngạc nhiên tý thì đứng bật dậy, vội hỏi:

- Vương gia bắt trẻ con đi học, người lớn cũng phải học. Nhà mọi người liệu có đủ tiền nuôi nhiều người ăn học thế không?

Bà Tám cười khoái trí, Lê Quát không phải người đầu tiên, hầu như ai mới tới khi nghe chuyện này cũng đều như thế cả. Làm gì có ai dám nghĩ tới chuyện cả nhà được đi học thế này.

- Khà khà vương gia nói trước mắt người cho học không thu tiền. Ban đầu chỉ học chữ học số để biết viết với tính toán đã, người sẽ tìm nho sinh tới dạy. Ai có thiên phú như cu Tý nếu học tốt mới được bái sư học nghệ sau. Ta bảo con dâu rồi, cứ cho cu Tý theo Vương gia học chút ít bản lĩnh của người là được rồi, chả cần phải bái sư ai nữa. Mấy đời nhà ta quyết không tách hộ, làm trang hộ của vương gia cả đời còn thích hơn.

Bà Tám đã kể chuyện là không dừng được, những câu chuyện của bà Tám bán nước làm Lê Quát nhớ tới mẹ của mình. Vốn xuất thân từ hàn môn, nhờ một tay mẹ và vợ cực khổ bán nước, quét chợ hàng chục năm mới có thể giúp Lê Quát ăn học thành tài như ngày nay. Lê Quát là người hiểu rõ nhất việc mở trường dạy học là ân đức lớn tới mức nào với xã tắc. Một hồi lâu sau Lê Quát cáo từ được bà Tám rồi thay đổi ý định ban đầu của mình. Lê Quát cùng lão Bộc của mình dắt theo con ngựa già đi về phía Vương phủ.

-----------------------------

Trần Quốc Toản vẫn không bỏ thói quen tập luyện của mình dù đầu vẫn còn đau như búa bổ. Luyện võ thì không thành vấn đề nhưng cứ nhìn đống văn thư vẫn chất cao như núi trên bàn thì Trần Quốc Toản lại chán nản gục đầu xuống bàn.

Đặng Văn Thiết bước vào thư phòng, đem ấm trà lạnh đặt trước mặt Trần Quốc Toản rồi lên giọng chê bai:

- Ai bảo tự nhiên uống hăng cho lắm vào, định lười à? không có thời gian đâu. Mà hôm qua có thư của Trần Kính gửi cho ngươi đấy, ngươi đã xem chưa?

Trần Quốc Toản ủ rũ bê ấm trà lên tu ừng ực mới nói:

- Đặng Văn Thiết, tìm trợ thủ cho ta đi, cả ngày vùi đầu trong đống giấy tờ này ta c·hết mất.

Đặng Văn Thiết nhún vai:

- Tốt nhất là ngươi sớm cưới vợ đi rồi để vợ ngươi lo chuyện làm ăn của vương phủ cho, những chuyện còn lại ta không có biện pháp, chỉ có ngươi tự giải quyết được thôi, ta già lắm rồi.

Trần Quốc Toản mới ngẩng đầu vừa nói chuyện với Đặng Văn Thiết vừa mở văn thư ra xem, đọc xong thư của Trần Kính, Trần Quốc Toản lại ôm đầu gục xuống bàn chán nản. Khiến Đặng Văn Thiết tò mò hỏi:

- Lại chuyện gì nữa?

Trần Quốc Toản không ngẩng dậy, tay đưa thư của Trần Kính ra cho Đặng Văn Thiết xem rồi lắc lắc đầu nói:

- Kế hoạch của chúng ta ở Ka-Jo có chút xáo trộn rồi.

Đặng Văn Thiết mở thư ra xem thoáng cau mày rồi cười phá lên:

- Hahaha, thế nào, cảm giác có người anh em tốt ra sao? Người ta lo cho ngươi thế còn gì, giờ tới lượt ngươi lo mà chữa cháy cho đại ca mới của ngươi là đúng rồi.

Trần Quốc Toản ngẩng dậy thở dài nói:

- Dù sao cũng xuất phát từ lòng tốt muốn giúp đỡ ta, cho dù kết quả không được như ý thì tấm lòng này cũng nên ghi nhận. Chuyện này đừng truyền ra ngoài, để Trần Kính đại ca biết sợ làm huynh ấy mất tự tin, tránh sau này muốn làm gì cũng khó. ta sẽ tìm cách giảm sự can thiệp của huynh ấy sau.

Trần Quốc Toản chống cằm gõ gõ mặt bàn suy nghĩ một lúc rồi nói:

- Đặng Tất mới đi được 3 hôm, thư từ Thăng Long tới đây mất tầm 4 ngày, đến nay là 5-6 ngày rồi. Hẳn Trần Kính đại ca cũng đồng thời gửi thư vào Hóa châu rồi, chúng ta đuổi theo cũng không kịp đâu. a Thiết, cho người đuổi theo báo với Đặng Tất tăng tốc vào Hóa châu cứu viện, chuyển toàn bộ Phi Điểu cho hắn, cho người khác báo với các phân hiệu của chúng ta chuẩn bị thêm người cho Đặng Tất, cố gắng đổ đầy 500 người. Ka-Jo hiện giờ có tới 3000 người rồi, Trương Nghĩa kéo được các dân tộc miền núi về phía mình thì đủ sức đối phó thôi. Chỉ cần Đặng Tất tới kịp thì mọi chuyện sẽ ổn thôi.

Đặng Văn Thiết gật gù đồng thuận nói:

- Đồng ý, cách này là tốt nhất. Chuyện này trước sau gì cũng xảy ra, chỉ là sớm hơn một chút với kế hoạch thôi. Coi như đây là bài thử năng lực cho Trương Nghĩa đi. Mà sao hôm trước ngươi thuyết phục được Đặng Tất vào Hóa châu vậy, trước đấy ta còn thấy hắn lưỡng lự lắm mà?

Đã sắp xếp xong đối sách, Trần Quốc Toản nhún vai bỏ qua lo lắng trong lòng nói:

- Cũng không có gì, ta dẫn hắn đi một vòng xem sự phát triển của huyện Ngự Thiên rồi trả lời hắn những việc ta làm là muốn đẩy c·hiến t·ranh ra ngoài biên giới của Đại Việt, ta không muốn để c·hiến t·ranh phá hủy Đại Việt như những cuộc chiến khác từng xảy ra trong quá khứ. Thế thôi, thế là hắn đòi nhận nhiệm vụ này, nói thật nếu hắn không đi thì ta tính phải vào đó một chuyến mới yên tâm được.

Đặng Văn Thiết gật gù nói:

- Đặng Tất đúng là rất tài năng, tương lai có thể bồi đắp được. Đặng gia 4 đời văn quan, không ngờ đến đời hắn lại có tài năng cầm quân. Thôi ta đi sắp xếp việc Hóa Châu đã, ngươi nhớ 3 ngày nữa chúng ta sẽ đi Thăng Long đấy. Lo mà thu xếp công việc đi.

Trần Quốc Toản chỉ gật đầu xác nhận rồi lại hì hục đọc thư báo các nơi gửi về, sau vài tháng tự mình giải quyết công việc trong phủ, đến giờ Trần Quốc Toản mới cơ bản hình dung được cơ đồ của Vương phủ lớn tới mức nào.