Lan : Khuấy Đảo Cổ Sử

Hắn vốn chỉ là học sinh trung học phổ thông ở đất nước Việt Nam thời hiện đại thôi - cái thời kỳ mà c·hiến t·ranh đã đi qua và mọi người đang dựng xây đất nước. Tên hắn là gì? Hoàng Thanh Hưng, hay Hoàng Ngọc Thanh Hưng, sinh ra và sống ở cái đất Thừa Thiên - Huế năm 2024.

Có nhiều điều đặc biệt về hắn : Thứ nhất, tuy mới đang là học sinh lớp 11 nhưng hắn không phải học sinh thường, mà là học sinh chuyên Sử. Cũng chẳng phải dạng học sinh chuyên học thuộc chép lòng mà là loại học vì đam mê, chuyên ngành của hắn cũng là về lịch sử Việt Nam. Ba mẹ hắn cũng là người học ngành Sử mà ra, suy cho cùng là hổ phụ sinh hổ tử.

Thứ hai, hắn là người thuần Huế, thuần Huế thì có loại này loại kia, gia đình hắn tuy chẳng xuất thân quý tộc giàu có, một mình ba hắn dựng xây cơ đồ, nhưng ba hắn là người có lễ nghĩa đàng hoàng, dạy hắn cũng rất theo phong cách thời xưa của cha ông. Từ nhỏ hắn đã học được vài nếp sống và quy tắc, lễ nghi từ xa xưa của người Việt rồi.

Cuối cùng, hắn là loại người biết chữ, chữ này là chữ Hán, tuy chẳng nhiều nhưng cũng tính là có, hắn chẳng dám nhận mình thuộc được tam thiên tự - ba ngàn chữ. Chữ Hán là hắn tự học, sau có học thêm tiếng Trung bổ trợ thêm, được cái hắn cũng chăm tìm tòi biết được thêm tí chữ Nôm, qua tí thư pháp. Vì học chữ Hán mà hắn thường hay đọc được tài liệu sử xưa, song cũng chẳng được mấy.

Hưng thực ra không thích cuộc sống hiện tại, tình hình hệ thống giáo d·ụ·c thì cải cách liên tục, hắn tuy là lứa chương trình mới thứ hai nhưng hắn cũng thấy cực kỳ mệt mỏi. Thêm nữa đó là sự bất mãn của hắn với thầy cô trong trường : cô giáo dạy chuyên của hắn, Hán Thị Tường Nhật, thường coi trọng thành tích và từng dặn hắn môn Sử là môn học thuộc - thứ mà hắn không bao giờ chấp nhận được.

Ba hắn, tuy là người có học thức lễ nghĩa, nhưng lại hay cãi nhau với mẹ hắn, nhiều chuyện quá áp đặt lễ thức lên trên, làm gia đình thường cãi nhau. Nhiều chuyện hắn chẳng lo được, hắn là kẻ ung dung tự do tự tại, sống vì lý tưởng, nhưng không thể nào giải quyết hết những ưu phiền của bản thân.

Hắn cứ mang theo những ưu phiền đó, mỗi ngày đi học là một ngày nặng triễu với hắn. Đối với hắn, học mà trái lý tưởng chính sử của hắn thì hắn không cam, chương trình mới thì có nhiều chỗ dạy thật chẳng ra vào đâu. Vừa rồi hắn còn bị ép đi thi cái học sinh giỏi tỉnh nữa, hắn không ưa đi đơn giản là vì học Sử có vài điều ghi sai nhưng hắn cứ khăng khăng cãi lại, n.g.u dốt làm sao.

Bạn bè trên trường hắn thấy nhiều kẻ học cứ vì học bổng, học Sử chẳng qua kiếm đường kiếm tiền, thật sự công bằng đâu cho những người đam mê trên thế gian này ? . Cứ mang theo những suy nghĩ u sầu mà đi học.

Ngày hôm nay, hắn học cái môn Hoạt động trải nghiệm & hướng nghiệp - môn này mới thêm vào chương trình nhưng chưa kịp đào tạo giáo viên, học chẳng qua là đi chơi khắp nơi mà thôi, hoặc làm thuyết trình mòn ghế. Hắn hôm nay học xong cái môn đó xong thì đi tới lăng Gia Long chơi một chuyến, ba hắn trước làm công an trong ngành di tích nên lâu lâu hắn xin đi miễn phí được mấy cái lăng tẩm này.

Sở dĩ hôm nay hắn tới lăng Gia Long chơi là do tiện giờ mà đi mà thôi, thường thì học mấy môn mà hắn cho là "r.á.c" như môn trên thì toàn b·ị b·ắt học buổi chiều, học hai tiết xong là khoảng 3 giờ rưỡi chiều, về nhà cũng được mà rảnh thì đi chơi. Hôm nay là gần giao thừa tết nguyên đán, ngành di tích ở Huế ai làm trong ngành thì thường năm mới học ngày thọ của vua Gia Long vài hôm lại đi cúng tế thắp hương ở lăng Thiên Thọ - Gia Long để cầu năm mới đầu xuôi đuôi lọt, làm việc ăn nên làm ra.

Dẫu ba hắn về hưu rồi nhưng những người từng làm trong ngành này thì thường về hay chưa đều giữ thói quen này, vì người ta nói lăng Thiên Thọ rất thiêng, ai cầu gì cũng thành hiện thực.

Hưng cúng tế sơ sài trong điện Minh Thành, đi ra khỏi điện, hắn ngắm nhìn chung quanh lăng vua. Lăng Gia Long rất xa, xa nhất trong tất cả các lăng mộ triều Nguyễn, tứ phía vây quanh toàn là núi. Quan niệm người Việt xưa thường xây lăng tẩm trên núi, lại có luật bất thành văn đó là mộ con phải nhỏ, thấp hơn mộ cha, lẽ ấy mà lăng mộ các Hoàng đế xưa xây càng ngày càng nhỏ, ở chỗ thấp hơn lăng trước, nhưng quy mô tinh xảo thì càng to ra do chi phí xây dựng không đầu tư xây rộng và to được mà chỉ tập trung trang trí là chính.

Nhìn xung quanh, lăng có mấy hồ nước lớn, cái mộ thời xưa hắn nhớ gọi là Bửu Phong hay Bảo Phong. Hắn không vào được cái bảo phong bên trong, nhưng theo hắn biết được thì bên trong lớp chứa bảo phong là hai cái bảo phong của Thừa Thiên Cao Hoàng hậu Tống Phúc Thị Lan và một cái của vua Gia Long, ngoài ra đi cách chừng gần 1 cây số là lăng mộ của Thuận Thiên Cao Hoàng hậu Trần Thị Đang - tức mẹ vua Minh Mạng, phải chăng vì có ba hoàng thất khai quốc chôn chung mà làm lăng có linh tới như vậy?

Đang nhìn xung quanh, Hưng để ý đâu đó có ông lão đang vùng vẫy dưới nước, ông lão hét nháo nhào cả lên :

-Cứu tôi với! Cứu tôi với!

Hắn nghe đâu giọng Bắc đặc trưng, nhìn khoảng 2 giây hắn xác định ông lão khá gầy gò, người cũng nhỏ con, xét bản thân có học bơi vả lại người hắn cũng không tính là yếu, hắn cởi cái áo trường chuyên ra mà nhảy xuống hồ cứu ông lão. Ba hắn và mấy người cũng ra sức kiếm dây để hồi kéo hắn lên.

Ông lão cũng chẳng rơi ở xa bờ, chẳng biết lý gì lại rơi xuống đây? Hắn thầm nghĩ, nhưng mới túm lấy người ông lão, hắn cảm giác như không tài nào kéo nổi vậy, ông lão nhìn vậy mà lại nặng khủng kh·iếp!? Hắn kéo mãi không được mà còn bị dìm theo, c·ái c·hết đang đến gần với hắn, vì hắn bẩm sinh bị bệnh tim, dẫu bơi được nhưng khả năng giữ thể lực có phần kém xa người thường, ông lão ngày một nặng dần, hắn cùng lão dần chìm thẳng xuống dưới hồ. Ba hắn phải kêu gào lên, ra sức giúp hắn, nhưng vô ích.

Hắn bây giờ thấy mình n.g.u ngốc làm sao, tai hắn dần ù đi vì áp lực từ nước, và hắn chỉ mong rằng : Kiếp sau nếu được đừng để hắn sống trái với lý tưởng của mình nữa...

Thực vậy, hắn nhắm mắt mở ra lại, nhưng lại chẳng phải ở trên trời dưới nước gì nữa... Mái...gỗ? Chẳng hiểu nổi là đang ở đâu, vì gỗ trong điện Minh Thành được son thếp mà? Lại nghe đâu ra tiếng giọng Quảng Trị nữa :

-Chu cha mạ ơi, con trai mạ nở, rứa là sau con có thằng mà sai rồi!

-Chi ri chời! Rứa là em thua rồi hớ? Chán ghê chơ... -

Hắn trùng sinh rồi, ý thức hắn vẫn còn đó, hắn mới nghĩ rằng : "V.ã...linh thiệt đỏ chơ!? Vía lăng Thiên Thọ nặng vía rứa à?". Hắn mới vừa sinh ra, mẹ hắn bồng hắn trên tay, người nhà họ hàng ở xung quanh thêm gần chục người. Có người mới nói :

-Thằng Trâu, con Ninh ra phụ giúp bác mi dựng cái chòi để mạ Tuyết mi còn ra chơ!? Đứng ngây ra đó làm cái chi?

-Dạ dạ - người trẻ quay qua nói con bé nhỏ hơn - mi ra lượm rơm đi, tao đi kiếm củi.

Hắn thấy được vài điều : mẹ hắn tên là Tuyết, hai người kia có thể là anh chị em của hắn, Trâu và Gà. Quả thực người xưa đặt tên chẳng mấy khi mà hay chữ.

Hắn cũng là mới sinh, đơn giản là xưa người đàn bà mới sinh thì sẽ được dựng cho cái chòi ở riêng, nhiều người cho là phân biệt đối xử, nhưng chẳng qua là người đàn bà thời xưa mới sinh rất yếu, nhiều chuyện vệ sinh hôi hám, dù có người chăm chút nhưng vẫn có thể coi là phân biệt đi? Ít ra thì mỗi vùng mỗi khác, riêng vùng Bình Trị Thiên hắn thời hiện đại thì hết cái việc này rồi không có thẩm được tí gì mà chỉ là đọc qua sách vở.

Hắn ở với mẹ của mình vài tuần thì mẹ hắn mới đi ra. Mắt hắn mờ mờ, có thể là bẩm sinh bị tật về mắt, nhưng cũng có thể nhìn rõ một số thứ, nhất là về căn nhà gỗ của nhà hắn. Hắn từng đọc và nghe phim ảnh, mấy comment trên mạng bảo người Việt xưa nhà nghèo chỉ có lợp rơm rạ đồ vậy.

Âu hắn hơn những người bây giờ về kiến thức, từng nghe ba hắn kể rằng người xưa thường tự trồng cây mà chặt đem đi làm nhà, một cây chắc phải gần 20 năm mới xong, thành ra đời cha không trồng đời con gần c·hết mới xây xong. Dẫu nhà nghèo tự trồng thì làm nhà không đẹp rồi, nhưng cũng chẳng tính là thiếu thốn tới mức xây nhà tranh.

Hắn tin lời ba hắn do ông nội hắn sinh tận năm 1927, cũng trải qua thời kỳ biến đổi của đất nước từ phong kiến thuộc địa qua các cuộc biến động, người sinh khoảng đó cũng coi là có thể kể về thời xưa rồi, ba hắn cũng là nghe từ ông nội kể lại. Mái thì lợp rơm nhưng bộ khung nhà thì đều làm bằng gỗ mít - loại gỗ chống mối mọt, chống nước và dễ kiếm, cũng như khá nhẹ, dễ trồng.

Rồi cũng gần tới ngày đầy tháng, không biết tên mới của mình là gì? Hắn thầm trộm nghĩ, cũng không hiểu sao mình lại không sợ hãi gì cả, có lẽ là do bản tính ngây thơ của trẻ con chăng?

Để rồi hắn không có nỗi buồn nhớ ba mẹ vào lúc này, hay là do đang ở gần người mẹ kiếp này của mình? Cuộc đời mới của hắn bây giờ mới được bắt đầu từ đây, chỉ cần đợi đầy tháng là hắn sẽ được đặt tên, hắn sẽ biết mình là ai trong cái thế giới tuy mới mà cũ này.