Sấm Động Trời Nam

Phúc rời Đổ Phường, tìm ra bến nước rồi lên nhờ một thuyền buôn, xuôi theo dòng Tô Lịch. Nằm trên thuyền, chàng được lái kể cho biết. Lão hói Mạch Hoạch chính là chủ của khu Đổ Phường đó, chuyên kinh doanh c·ờ· ·b·ạ·c bịp và cho vay nặng lãi. Mọi việc ở đó đều do người của lão ta sắp đạt. Con gà chân đen mà Phúc đặt cược chắc chắn đã bị chuốc thuốc, bởi vậy mới bất ngờ yếu đuối đến vậy. Cả chuyện g·ạ g·ẫm cấp tiền để chàng có thể đánh cược tiếp, cũng là một hình thức lừa gạt. Nếu con bạc không thể trả, sẽ b·ị b·ắt ép phải làm công cho lão, dần dà trở thành nô lệ chẳng thể thoát ra. Đến lúc này, Phúc mới hiểu vì sao lão ta lại nhiệt thành đến vậy. Dù thế nào, chàng cũng chẳng thể thắng nổi. Nghĩ đến đấy, Phúc đành tặc lưỡi, quên đi số tiền đã mất. Việc quan trọng với chàng vẫn là đi tìm kiếm quê cha đất mẹ.

Thuyền đi hơn mười dặm, đến đất Long Đàm (Thanh Trì ngày nay) thì cập bến. Trên bến có phường buôn với hơn ba mươi nóc nhà, lớn bé đủ cả, nằm san sát bám theo tuyến phố chính. Đây là điểm tập kết, giao thương buôn bán của các thương nhân từ trong kinh thành với các mối lái đến từ các lộ Kiến Xương, Long Hưng (Thái Bình ngày nay). Mặt hàng buôn bán chủ yếu ở đây là lúa gạo, nông phẩm, đặc biệt nhiều nhất là chiếu cói và võng. Cũng vì vậy, phường buôn này có tên là Phường Chiếu.

Trời đã độ vào đông, nắng tắt sớm hơn. Mới xế chiều mà tiết trời đã nhợt nhạt hẳn, sắc mây ảm đạm. Tiếng chim chóc lãng đãng gọi nhau về tổ xen trong cái gió xào xạc. Phường không còn tấp nập khách nữa, chỉ có số ít tranh thủ mặc cả nốt cho kịp lên thuyền. Các hàng quán cũng rập rạp thu dọn. Những bó chiếu, bó võng đầu tiên được nhấc vào trong. Những bước chân hối hả, vội vã. Có lẽ những con người ở đây cũng đều là dân lao động, gồng gánh, căng buồm đánh hàng từ thôn quê đem lên chốn kinh kỳ để buôn bán.

Tất cả, từ ông chủ đến người làm thuê đều mang dáng hình tất tả, lam lũ.

Phúc đi hết một lượt Phường Chiếu, rồi thoát ra. Hôm nay là một ngày xui xẻo, chàng chẳng kiếm được ngôi miếu hoang hay cái lán tạm nào để làm chỗ trú. Trời đã chuyển lạnh, ngủ qua đêm cũng cần tìm nơi kín đáo. Thôi thì dừng ở đâu, ngả lưng ở đấy, việc này tất đã thành quen. Phúc chọn nghỉ lại trên một gò đất cao. Sườn nam khuất gió, lại có rặng tre và mấy khóm chuối che chắn, cũng không đến nỗi tệ. Việc cần lo lúc này là kiếm cái bỏ vào bụng.

Trời đông, nước giá, chim tróc cá mú đều sớm lặn mất tăm, nhưng không phải không có thứ gì có thể ăn được. Những con chuột béo ú. Đúng vậy, chính là thứ đặc sản được ví như gà đồng. Chạng quạng tối là lúc chúng bắt đầu ra ngoài kiếm ăn. Mới qua thu, những hạt kê, hạt thóc còn vương vãi khắp đồng cỏ hoang, là nguồn thức ăn lý tưởng. Những con chuột được ăn uống sung túc nên béo tốt, tròn trịa như chiếc bánh. Tiết trời hanh khô giúp chúng không phải ở trong những chiếc hang ẩm ướt, thành ra lớp lông bụng trắng muốt. Đây chính là khoảng thời gian tuyệt vời nhất để thưởng thức “những con gà đồng bốn chân”.

Không khó để săn được chúng. Cả tuổi thơ ở núi rừng, Phúc đã quá quen với việc săn bắt. Chẳng cần phải đào hang hay hì hụi hun khói, chỉ với mấy viên sỏi nhỏ bằng hạt nhãn cùng vài pha búng tay, Phúc đã tóm được hơn mười con. Con to nhất gần bằng bắp tay. Như để bù đắp cho nỗi buồn thua cược ban sáng, ông trời còn cho chàng thêm một con rắn ráo cỡ bự. Tính ra, bữa tối nay thịnh soạn hơn hẳn mọi ngày. Củi khô được lượm, lửa được nhóm. Mấy cành tre tươi được dùng làm que xiên. Loáng chốc, mọi thứ đã sẵn sàng.

Ngọn lửa hồng thè cái lưỡi dài liếm quanh, bén dần qua lớp da. Từng giọt mỡ nhỏ xuống, cháy xèo xèo. Mùi thịt nướng thơm phức bắt đầu tỏa ra. Phúc kề sát mũi, hít một hơi đầy. Thứ mùi ngầy ngậy, xem xém, đượm khói thoảng lên tận óc, kích phát cơn đói. Từ sáng tới giờ, chàng chưa có ăn gì. Cái bụng lúc này đang réo sôi ùng ục, như muốn b·iểu t·ình. Chẳng thể đợi chờ lâu hơn, Phúc nhấc liền con chuột chín rộm nhất. Năm ngón tay chụm lại, nhanh thoăn thoắt, vừa thổi vừa gỡ. Từng miếng thịt mềm ngọt được bóc ra, bỏ vào miệng. Những cái nhai vội vã. Chàng ăn như thể đã bị bỏ đói từ lâu lắm rồi. Nếu con chuột đủ to như con thỏ hay gà, Phúc sẽ ăn nó một cách nhồm nhoàm, ngấu nghiến hơn. Một cái liếm mép, thứ mỡ trơn láng, bóng nhẫy dính đầy xung quanh.

Đang ăn, Phúc bỗng dừng lại, đưa tay quẹt miệng rồi thần người ra như suy nghĩ. Quả là chuột nướng rất ngon, nhưng dường như vẫn chưa được ưng ý. Là còn thiếu thứ gì đó, thành ra nhạt nhạt. Không phải muối, từ bé sống ở núi rừng, mấy khi chàng ăn muối đâu chứ. Thứ còn thiếu ở đây chính là rượu. Phải rồi, Phúc tự nhủ:

“Mồi ngon thế này mà không có rượu có phí không chứ?”

Nghĩ đến vậy, chàng liền lập tức đôn cao mấy xiên nướng cho lửa khỏi bén, rồi lao v·út đi, hướng thẳng đến Phường Chiếu. Chàng muốn đi mua rượu. Từ chỗ chàng đến khu phường buôn này cũng chỉ cách hơn ba dặm, với tài khinh công của chàng thì không khác gì người thường đi mấy mươi bước chân. Trời xâm xẩm tối, các nhà đều đã cửa đóng then cài. Phúc thấp thỏm lo sợ. May thay, quán rượu vẫn mở, đôi ba bàn nhậu vẫn đang ngồi. Chàng đến trước quầy, ngay trên đầu có treo lủng lẳng một con gà luộc với một khúc chân giò lợn, gọi lớn:

- Chủ quán, chủ quán.

Từ sau bếp, lão chủ mau chóng bước ra, chưa thấy mặt người đã thấy tiếng:

- Khách gọi. Có ngay, có ngay.

Rồi chẳng đợi trông thấy khách, đã đon đả chào mời:

- Chân giò hay gà. Khách nhậu món gì để hàng làm luôn cho nóng.

Cả người lão ám đặc mùi khói, khuôn mặt thì lấm lem nhọ bếp. Vừa nhìn thấy bộ dạng có phần lôi thôi lếch thếch của Phúc, thái độ của lão đã khác hẳn, không còn điệu cười tươi cùng sự niềm nở. Phúc thì chẳng để tâm đến điều đó. Việc cần lúc này với chàng là mua lấy ít rượu, về cho kịp kẻo đống mồi lại cháy khét hết.

- Chủ quán. Cho ta vò rượu.

Chàng dõng dạc gọi to. Lão liền hỏi lại:

- Cậu muốn mua rượu ư?

Điệu hỏi đầy ý khinh miệt. Phúc gật đầu đáp:

- Cho ta đầy một bầu này –vừa nói vừa dơ cái bầu dắt bên hông lên, lắc lắc – phải là rượu ngon đấy nhé.

Chàng đã quá quen với tình cảnh như vậy. Với vẻ bề ngoài không khá hơn ăn mày là bao, người ta có khinh khi, hắt hủi hay xua đuổi chàng cũng là điều dễ hiểu. Lão chủ quán nhìn lại chàng một lần nữa, từ trên xuống dưới. Cái đầu lù xù với mái tóc rối, manh áo đã cũ, sờn rách lỗ chỗ, còn chẳng cả vá lại.

- Cậu muốn mua rượu, liệu có tiền trả không?

Lão chủ quán vẫn hỏi lại với vẻ mặt đầy nghi ngờ. Phúc biết trước kiểu gì lão cũng hỏi chàng câu này, cười tươi đầy tự tin rồi vừa đưa tay vỗ vỗ áo bụng, vừa nói:

- Lão sợ ta không có tiền chứ gì? Tiền đây.

Lớp áo lép kẹp. Thường ngày túi tiền vẫn để ở đó, nhưng giờ lại chẳng thấy đâu. Phúc thọc hẳn tay vào trong vạt áo sục soạng, rồi thình lình im bặt. Không phải chàng đã đánh rơi nó, mà là đã thua cược hết ở sới gà. Mới từ sáng đến giờ mà chàng đã quên béng mất. Lão chủ quán thấy chàng thần mặt ra thì nhếch mép cười, nói:

- Sao hả, tiền của cậu đâu?

Phúc chưa biết phải trả lời thế nào, chỉ đành cười trừ. Cái bản mặt cười trông mới khốn khổ làm sao. Lão chủ quán vẫy tay và nói:

- Thôi, nếu không có tiền thì mời cậu đi cho, để ta còn bán hàng.

Thật là xấu hổ không để đâu cho hết. Phúc ngượng ngập thanh minh:

- Lão chủ à, không phải ta không có tiền. Chỉ là, chỉ là… sáng nay…. ta nỡ tiêu hết rồi mà không nhớ đến.

Chàng không muốn khai chuyện thua bạc, đành chống chế là đã tiêu hết. Lão chủ quán tất nhiên sẽ chẳng tin vào điều đó, bày tỏ thái độ thờ ơ.

Phúc nhấc bước, ý định rời đi. Lúc này, trong đầu chàng lại nghĩ đến đống mồi tuyệt hảo vẫn đang đợi. Cứ thế ăn không thì nhạt nhẽo lắm. Hơn hết là cái sự thèm khát men gạo cay cay đang dựng cờ khởi nghĩa. Chàng đánh bạo quay lại:

- Chủ quán, hay là hôm nay lão cứ cho ta mua rượu, cứ bán chịu cho ta. Ngày mai, ngày kia, ta nhất định sẽ trả lão.

Lão chủ quán thấy chàng đề nghị như vậy thì cười và nói:

- Bán chịu á? Thôi, cho ta xin đi ông tướng? Bán rượu chịu cho cậu rồi, cậu lấy gì mà trả chứ. Rồi mai quán này biết đòi cậu ở đâu.

Trước nay, làm gì có đời thủa nhà ai lại đi bán chịu cho ăn mày chứ.

Những câu nói đầy giễu cợt. Hai tiếng “ăn mày” được thốt ra là đã thể hiện sự khinh miệt, dè bỉu một cách thẳng thừng, chứ chẳng còn bóng gió gì nữa. Phúc dù có chút tức giận, nhưng cũng không đến độ phải động chân động tay. Chàng vẫn vì chút rượu mà cố nài nỉ:

- Ta sẽ làm công để trả tiền rượu cho lão.

Lão chủ quán đáp:

- Làm công á? Thôi, thời buổi này, tự ta nuôi thân còn chẳng đủ, nhận thêm ông tướng như cậu mà để làm gì.

Rồi có phần trầm giọng hơn, nói:

- Phường Chiếu này đã thừa mứa rồi, không cần thêm người nữa đâu. Tốt nhất, cậu nên sang nơi khác mà kiếm ăn.

Từ bàn nhậu gần đó, một gã nói vẳng sang:

- Đã không có tiền còn bày đặt mua rượu.

Lại thêm gã khác nữa, lời lẽ còn nặng nề hơn.

- Lũ ăn mày rác rưởi. Biến mẹ đi.